• Gemeente Wassenaar
  • Woonhuis

Gevelisolatie

Oude panden zijn van oorsprong vaak ongeïsoleerd. Door de gevel te isoleren nemen koudeval en warmteverlies af en hoeft u minder hard te stoken. Ook kan het invloed hebben op geluidsoverlast. Het aanbrengen van gevelisolatie vereist veel expertise. Belangrijk is te letten op mogelijke condensatie, bijvoorbeeld bij balkkoppen in de gevel. 

Gaat u aan de slag met restauratiewerkzaamheden aan de binnen- of buitenzijde, gebruik dit moment om beter te isoleren. Gevelisolatie is niet altijd toegestaan in oude panden, omdat het historisch waardevolle elementen kan aantasten. Stem de isolatiekeuze en detaillering goed af op de gevelopbouw. Raadpleeg hierbij experts en de gemeente om de mogelijkheden te bespreken.

Voorzetwanden

Vooroorlogse panden hebben vaak geen spouw om te isoleren. Het is wel mogelijk om de gevel aan de binnenzijde te isoleren met een voorzetwand. Met een voorzetwand wordt een tweede wand aan de binnenzijde van de gevel geplaatst. De voorzetwand bestaat uit een houten- of verzinkt stalen constructie met isolatiemateriaal ertussen. Deze maatregel vraagt om een zorgvuldige aanpak bij zogenaamde knooppunten in de gevel, zoals houten vloerbalken die in de gevel zijn opgelegd. Door het toepassen van isolatiemateriaal zijn dit gevoelige punten voor vochtophoping en kunnen problemen zoals schimmel en houtrot ontstaan. Dit is te voorkomen door u vooraf goed te laten adviseren en de werkzaamheden door een erkend bedrijf uit te laten voeren. U merkt een verschil in het comfort van uw pand nadat uw gevel is geïsoleerd.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Maatwerk is mogelijk
  • Installaties en leidingen kunnen worden geïntegreerd
  • Vereist een specifieke detaillering en opbouw
  • Alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast
  • Ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Radiatoren en stopcontacten moeten in veel gevallen worden aangepast
  • Pas geen dampdichte voorzetwanden toe als er een dampdichte verf- of afwerklaag aan de binnen- of buitenzijde aanwezig is
  • Isoleer de meest gebruikte ruimtes
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Regelgeving

Monumentaal

  • Een andere indeling van de gebruiksruimtes kan warmteverlies tegengaan zonder dat isolerende maatregelen nodig zijn.
  • Binnengevelisolatie is in veel gevallen mogelijk wanneer een pand geen historisch waardevolle wand-, plafond of vloerafwerkingen heeft zoals bijvoorbeeld lambriseringen of (stuc)plafonds.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Panden zonder monumentenstatus in de beschermde dorpsgezichten, karakteristieke en/of beeldbepalende panden vallen onder verscherpt welstandstoezicht en mogen volgens de meeste bestemmingplannen niet worden gewijzigd zonder vergunning. Zorg ervoor dat de duurzaamheidsmaatregelen geen wijziging vormen. Mocht daarvan wel sprake zijn dan is wellicht wel een vergunning nodig. De aandachtspunten zoals ze bij monumenten vermeld staan, zijn in de meeste gevallen ook hier van toepassing.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Vooroorlogse panden hebben vaak geen spouw om te isoleren. Het is wel mogelijk om de gevel aan de binnenzijde te isoleren met een voorzetwand. Met een voorzetwand wordt een tweede wand aan de binnenzijde van de gevel geplaatst. De voorzetwand bestaat uit een houten- of verzinkt stalen constructie met isolatiemateriaal ertussen. Deze maatregel vraagt om een zorgvuldige aanpak bij zogenaamde knooppunten in de gevel, zoals houten vloerbalken die in de gevel zijn opgelegd. Door het toepassen van isolatiemateriaal zijn dit gevoelige punten voor vochtophoping en kunnen problemen zoals schimmel en houtrot ontstaan. Dit is te voorkomen door u vooraf goed te laten adviseren en de werkzaamheden door een erkend bedrijf uit te laten voeren. U merkt een verschil in het comfort van uw pand nadat uw gevel is geïsoleerd.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Maatwerk is mogelijk
  • Installaties en leidingen kunnen worden geïntegreerd
  • Vereist een specifieke detaillering en opbouw
  • Alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast
  • Ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Radiatoren en stopcontacten moeten in veel gevallen worden aangepast
  • Pas geen dampdichte voorzetwanden toe als er een dampdichte verf- of afwerklaag aan de binnen- of buitenzijde aanwezig is
  • Isoleer de meest gebruikte ruimtes
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Regelgeving

Monumentaal

  • Een andere indeling van de gebruiksruimtes kan warmteverlies tegengaan zonder dat isolerende maatregelen nodig zijn.
  • Binnengevelisolatie is in veel gevallen mogelijk wanneer een pand geen historisch waardevolle wand-, plafond of vloerafwerkingen heeft zoals bijvoorbeeld lambriseringen of (stuc)plafonds.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Panden zonder monumentenstatus in de beschermde dorpsgezichten, karakteristieke en/of beeldbepalende panden vallen onder verscherpt welstandstoezicht en mogen volgens de meeste bestemmingplannen niet worden gewijzigd zonder vergunning. Zorg ervoor dat de duurzaamheidsmaatregelen geen wijziging vormen. Mocht daarvan wel sprake zijn dan is wellicht wel een vergunning nodig. De aandachtspunten zoals ze bij monumenten vermeld staan, zijn in de meeste gevallen ook hier van toepassing.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Isoleren dikke muren vanaf 40 cm

Het is mogelijk om een massieve buitengevel (> 40 cm dik) te isoleren. Dit bespaart energie en verhoogt het comfort binnen. Het isoleren van deze massieve muren vraagt om een specifieke aanpak. De muren hebben te maken met vocht van buitenaf door neerslag en vocht van binnen door bijvoorbeeld aanwezige mensen, apparaten en natte ruimtes. Een deel van het vocht in de muur verdampt naar buiten toe, maar door de dikte van de muur zal een deel drogen door verdamping naar binnen. Het is belangrijk dat dit vocht na de isolatie nog wel weg kan. Laat de isolatie daarom zorgvuldig aanbrengen door een specialist. En kies voor een ademend isolatiemateriaal dat vocht kan opnemen, vasthouden en weer afgeven. Dit type materiaal noemen we capillair actief.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Maatwerk is mogelijk
  • Installaties en leidingen kunnen worden geïntegreerd
  • Vereist een specifieke detaillering en opbouw
  • Radiatoren en stopcontacten moeten in veel gevallen worden aangepast
  • Alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast
  • Isoleer de meest gebruikte ruimtes
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Het is mogelijk om een massieve buitengevel (> 40 cm dik) te isoleren. Dit bespaart energie en verhoogt het comfort binnen. Het isoleren van deze massieve muren vraagt om een specifieke aanpak. De muren hebben te maken met vocht van buitenaf door neerslag en vocht van binnen door bijvoorbeeld aanwezige mensen, apparaten en natte ruimtes. Een deel van het vocht in de muur verdampt naar buiten toe, maar door de dikte van de muur zal een deel drogen door verdamping naar binnen. Het is belangrijk dat dit vocht na de isolatie nog wel weg kan. Laat de isolatie daarom zorgvuldig aanbrengen door een specialist. En kies voor een ademend isolatiemateriaal dat vocht kan opnemen, vasthouden en weer afgeven. Dit type materiaal noemen we capillair actief.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Maatwerk is mogelijk
  • Installaties en leidingen kunnen worden geïntegreerd
  • Vereist een specifieke detaillering en opbouw
  • Radiatoren en stopcontacten moeten in veel gevallen worden aangepast
  • Alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast
  • Isoleer de meest gebruikte ruimtes
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Isoleren bij een houtskeletbouw

Via een houten gevel gaat veel warmte verloren. Het loont zich dan ook goed om deze gevel van isolatiemateriaal te voorzien. Omdat het hier om houten geveldelen gaat is extra aandacht gewenst bij de detaillering en uitvoering van deze maatregel. De beste manier van isoleren hangt daarnaast af van de desbetreffende situatie. Zo is het onverstandig om een dubbelwandige houten gevel simpelweg te vullen met spouwisolatie. De houten gevel aan de buitenzijde moet namelijk geventileerd kunnen worden om houtrot te voorkomen. Laat u daarom goed adviseren en laat isolatiemaatregelen altijd uitvoeren door een professioneel bedrijf. 

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Maatwerk is mogelijk
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
  • Laat u vooraf goed adviseren door een expert
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Via een houten gevel gaat veel warmte verloren. Het loont zich dan ook goed om deze gevel van isolatiemateriaal te voorzien. Omdat het hier om houten geveldelen gaat is extra aandacht gewenst bij de detaillering en uitvoering van deze maatregel. De beste manier van isoleren hangt daarnaast af van de desbetreffende situatie. Zo is het onverstandig om een dubbelwandige houten gevel simpelweg te vullen met spouwisolatie. De houten gevel aan de buitenzijde moet namelijk geventileerd kunnen worden om houtrot te voorkomen. Laat u daarom goed adviseren en laat isolatiemaatregelen altijd uitvoeren door een professioneel bedrijf. 

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Maatwerk is mogelijk
  • Het isoleren van uw pand is altijd werk voor een professioneel bedrijf
  • Laat u vooraf goed adviseren door een expert
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Spouwmuurisolatie

Spouwmuren komen relatief weinig voor bij historische panden. Heeft u een pand dat gebouwd is vanaf de jaren 20, dan is er een kans dat er wel een spouwmuur aanwezig is. Een spouwmuur heeft een open ruimte – de spouw – tussen de massieve buiten- en binnenmuur. Deze spouw kan gevuld met isolatiemateriaal, dit is een snelle en relatief goedkope manier van isoleren. Voor historische panden geldt dat dit om een zorgvuldige aanpak vraagt. Laat controleren of de spouw minimaal 5 cm breed en schoon is en of er andere verbindingen tussen buiten- en binnen gevel aanwezig zijn. Deze verbindingen zijn na het isoleren flinke koudebruggen en kunnen schimmelvorming veroorzaken. Dit kan voorkomen worden door u vooraf goed te laten adviseren en de spouwmuurisolatie te laten uitvoeren door een professioneel bedrijf. Wanneer de spouw niet geschikt is, overweeg dan een voorzetwand aan de binnenzijde van de gevel

  • Redelijk eenvoudig uit te voeren
  • Geen ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Laat een expert de spouw onderzoeken op verbindingen, zoals valspecie, doorlopende lateien, vloeren of balkons om koudebruggen en vochtproblemen te voorkomen
  • Het isolatiemateriaal kan niet zonder blijvende gevolgen verwijderd worden
  • Alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Spouwmuren komen relatief weinig voor bij historische panden. Heeft u een pand dat gebouwd is vanaf de jaren 20, dan is er een kans dat er wel een spouwmuur aanwezig is. Een spouwmuur heeft een open ruimte – de spouw – tussen de massieve buiten- en binnenmuur. Deze spouw kan gevuld met isolatiemateriaal, dit is een snelle en relatief goedkope manier van isoleren. Voor historische panden geldt dat dit om een zorgvuldige aanpak vraagt. Laat controleren of de spouw minimaal 5 cm breed en schoon is en of er andere verbindingen tussen buiten- en binnen gevel aanwezig zijn. Deze verbindingen zijn na het isoleren flinke koudebruggen en kunnen schimmelvorming veroorzaken. Dit kan voorkomen worden door u vooraf goed te laten adviseren en de spouwmuurisolatie te laten uitvoeren door een professioneel bedrijf. Wanneer de spouw niet geschikt is, overweeg dan een voorzetwand aan de binnenzijde van de gevel

  • Redelijk eenvoudig uit te voeren
  • Geen ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Het aangezicht van uw pand verandert niet
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Laat een expert de spouw onderzoeken op verbindingen, zoals valspecie, doorlopende lateien, vloeren of balkons om koudebruggen en vochtproblemen te voorkomen
  • Het isolatiemateriaal kan niet zonder blijvende gevolgen verwijderd worden
  • Alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • 9% btw op arbeid voor isoleren van woningen lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Vochtregulerende verf

Naast het aanbrengen van isolatiemateriaal, kan vochtregulerende verf een laagdrempelige maatregel zijn om de gevel iets beter te isoleren. De verf reguleert het vocht, wat de isolatiewaarde van de muur verbetert. Droge lucht warmt sneller op dan vochtige lucht, waardoor de warmtevraag daalt. Daarnaast vermindert de kans op afbladerende verf. Overweeg om bij de volgende schilderbeurt vochtregulende verf te gebruiken. 

  • Betere vochthuishouding van de muren en een kleinere kans op afbladerende verf
  • Zowel binnen als buiten toepasbaar
  • Niet veel duurder dan normale verf
  • Deze verf is geen alternatief voor isolatie, maar een aanvulling
  • Verwijder eerst oudere verflagen voor een optimaal effect
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Naast het aanbrengen van isolatiemateriaal, kan vochtregulerende verf een laagdrempelige maatregel zijn om de gevel iets beter te isoleren. De verf reguleert het vocht, wat de isolatiewaarde van de muur verbetert. Droge lucht warmt sneller op dan vochtige lucht, waardoor de warmtevraag daalt. Daarnaast vermindert de kans op afbladerende verf. Overweeg om bij de volgende schilderbeurt vochtregulende verf te gebruiken. 

  • Betere vochthuishouding van de muren en een kleinere kans op afbladerende verf
  • Zowel binnen als buiten toepasbaar
  • Niet veel duurder dan normale verf
  • Deze verf is geen alternatief voor isolatie, maar een aanvulling
  • Verwijder eerst oudere verflagen voor een optimaal effect
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Tip
Warmteverlies via de gevel

Warmteverlies via de gevel

Wist u dat u vrij eenvoudig inzicht kunt krijgen in de warmteverliezen van uw woonhuis? Door warmtebeelden te laten maken van uw gevel, ziet u direct op welke plekken warmte verloren gaat. Dit inzicht helpt u om beter te isoleren en zo uiteindelijk geld en energie besparen.

Aandachtspunt
Vochtproblemen

Vochtproblemen

Schimmelvorming, condens op de ramen of andere zichtbare vochtplekken in het pand? Dan bestaat er een grote kans dat er een vochtprobleem aanwezig is. Los het vochtprobleem eerst op voor u aan de slag gaat met isolerende maatregelen. Veelvoorkomende oorzaken van vochtproblemen zijn lekkages en onvoldoende ventilatie van kruipruimtes en kelders. 

Tip: Vochtige lucht en een vochtige constructie kosten meer energie om te verwarmen. Het oplossen van een vochtprobleem zal dan ook energie besparen en het thermische comfort verhogen.

Innovatie
Folies

Folies

Dit is een relatief nieuwe techniek. In plaats van een gangbaar isolatiemateriaal worden twee of meer lagen warmtereflecterende folie gespannen tegen de binnenzijde van de buitenmuur. De folie wordt afgewerkt met een gipsplaten voorzetwand op houten latten of metalen profielen. Deze folies zijn ook verkrijgbaar met gipsplaten afwerking als kant-en-klaar pakket, dit pakket is net zo dik als een traditionele voorzetwand. Folies zijn alleen mogelijk als er geen historisch waardevolle onderdelen worden aangetast, en zijn vergunningplichtig. Let ook goed op de beloofde isolatiewaarden, deze worden in de praktijk niet altijd waargemaakt.