Abdij Sion, Landgoed Den Berg en Junne

‘De grens tussen verduurzaming en het behoud van monumenten’

Deze titel representeert het motto van Eelerwoude dat in samenwerking met Het Oversticht en het Overijssels Particulier Grondbezit een pilot heeft gedraaid medio 2018 voor de verduurzaming van drie monumentale panden. De pilot komt voort uit het idee dat erfgoed een bijdrage kan leveren aan het versnellen van de energietransitie. Andersom kan de besparing en opwekking van energie een economische drager zijn. Voor Abdij Sion in Diepenveen is als eerste een concrete energievisie ontwikkeld. In 1935 werd het klooster een abdij: het enige cisterciënzer klooster boven de grote rivieren, inmiddels uitgeroepen tot Rijksmonument. Het bestuur heeft de ambitie om een energieneutraal klooster te worden en energie op te wekken om in de eigen behoefte te kunnen voorzien. De tweede pilot is Landgoed Den Berg in Dalfsen, dat zijn oorsprong vindt in 1483. Dit landgoed heeft niet alleen de ambitie om energieneutraal te worden, ook wil het landgoed op de lange termijn energie leveren aan de directe omgeving. Landgoed Junne in Ommen zal als een van de grootste aaneengesloten landgoederen van Nederland het derde en laatste landgoed worden in de pilot. Voor de ontwikkeling van de energievisie wordt een energiescan (DuMo), een cultuurhistorische waardestelling en een landschapsinventarisatie en -analyse toegepast. Vervolgens worden er maatregelen bedacht die het monument kunnen verduurzamen. Zo kunnen er energielekken aanwezig zijn die vaak met simpele maatregelen als raamfolie of voorzetramen op te lossen zijn. Manieren om energie op te wekken is echter maatwerk omdat ieder landgoed andere mogelijkheden biedt. De bouw van een perceel met zonnepanelen of niet-zichtbare zwarte zonnepanelen op de daken van Abdij Sion kunnen manieren zijn om energie op te wekken zonder de monumentale waarde aan te tasten. Voor Landgoed Den Berg werden bijvoorbeeld het plaatsen van kleine windmolens en de aanplant van olifantsgras (miscanthus) voor de opwekking van biomassa als mogelijkheden opgesteld. Het ligt nu bij de eigenaren van de landgoederen om te bepalen welke maatregelen er genomen worden.