• Gemeente Leiden
  • Woonhuis

Ramen

Zijn kieren gedicht en heeft u dikke gordijnen voor de ramen hangen, maar is het nog steeds enorm koud bij de ramen? Dan kan het isoleren van het raam zelf wellicht een mogelijkheid zijn. Of dit mogelijk is bij uw woonhuis hangt af van de historische waarde van het kozijn en raam, maar ook van de bouwkundige staat waarin het raam verkeert. Ook hierbij is ventilatie belangrijk, om vochtproblemen te voorkomen. Een deskundig advies hiervoor is erg belangrijk.

Achterzetramen

Bestaande ramen kunnen geïsoleerd worden door een achterzetraam aan de binnenzijde van het gebouw te plaatsen. Met een achterzetraam - een tweede raam achter het originele raam (binnenzijde) – behoudt u het bestaande historische raam en verandert het gevelaanzicht van buitenaf niet. Het plaatsen van een achterzetraam is werk voor een vakkundig bedrijf. Bij uitvoering moet gelet op voldoende ventilatie om condens tussen de ramen te voorkomen. Let bij de keuze voor het raam op dat het qua kleur, dikte van het glas en de onderverdeling overeenkomt met het bestaande raam. Overleg dit eventueel met een monumentenadviseur van de gemeente. 

  • Het bestaande raam blijft intact
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Bespaart energie
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Niet zichtbaar vanaf de buitenzijde
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de binnenzijde
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • De spouw tussen de ruiten ventileren met buitenlucht voorkomt condensatie
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Een achterzetraam plaatsen is vergunningplichtig. 
  • Niet toegestaan indien er sprake is van verstoring van de historische detaillering en bijvoorbeeld een monumentaal interieur. 
  • De detaillering moet passen bij het historische kozijn en de raamverdeling van het achterzetraam moet overeenkomen met het bestaande raam. 
  • Het achterzetraam mag niet zichtbaar zijn vanaf de buitenzijde. 
  • De ruimte tussen beide ramen dient geventileerd te worden met buitenlucht. 
  • Zorg voor voldoende bevestigingspunten zodat er geen warme vochtige binnenlucht in de ruimte tussen de twee ramen kan komen. 
  • Kies een donkere kleur of de kleur van het raam.  
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder
Tip

Er bestaan ook achterzetramen van enkel glas met een warmtereflecterende coating. Deze coating verhoogt de investeringskosten nauwelijks, maar zorgt voor gemiddeld 20% meer energiebesparing!

Bestaande ramen kunnen geïsoleerd worden door een achterzetraam aan de binnenzijde van het gebouw te plaatsen. Met een achterzetraam - een tweede raam achter het originele raam (binnenzijde) – behoudt u het bestaande historische raam en verandert het gevelaanzicht van buitenaf niet. Het plaatsen van een achterzetraam is werk voor een vakkundig bedrijf. Bij uitvoering moet gelet op voldoende ventilatie om condens tussen de ramen te voorkomen. Let bij de keuze voor het raam op dat het qua kleur, dikte van het glas en de onderverdeling overeenkomt met het bestaande raam. Overleg dit eventueel met een monumentenadviseur van de gemeente. 

  • Het bestaande raam blijft intact
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Bespaart energie
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Niet zichtbaar vanaf de buitenzijde
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de binnenzijde
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • De spouw tussen de ruiten ventileren met buitenlucht voorkomt condensatie
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Een achterzetraam plaatsen is vergunningplichtig. 
  • Niet toegestaan indien er sprake is van verstoring van de historische detaillering en bijvoorbeeld een monumentaal interieur. 
  • De detaillering moet passen bij het historische kozijn en de raamverdeling van het achterzetraam moet overeenkomen met het bestaande raam. 
  • Het achterzetraam mag niet zichtbaar zijn vanaf de buitenzijde. 
  • De ruimte tussen beide ramen dient geventileerd te worden met buitenlucht. 
  • Zorg voor voldoende bevestigingspunten zodat er geen warme vochtige binnenlucht in de ruimte tussen de twee ramen kan komen. 
  • Kies een donkere kleur of de kleur van het raam.  
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Voorzetramen

Een voorzetraam is een extra isolerend raam dat aan de buitenzijde van het bestaande raam wordt geplaatst. Tocht komt ook via kieren in het kozijn. Het voorzetraam kan daarom ook op het volledige kozijn worden geplaatst en zo kieren dichten. Dit is een grote verbetering ten opzichte van enkelglas. Met voorzetramen nemen kou bij het raam en geluidsoverlast van buiten af. Een voorzetraam is zichtbaar is aan de buitenzijde van het pand. Daardoor is dit in veel gevallen alleen mogelijk als de ramen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte. 

  • Het bestaande raam blijft intact
  • Niet zichtbaar vanaf de binnenzijde
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de buitenzijde
  • Ventileer de spouw tussen de ruiten
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Deze maatregel is vergunningplichtig. 
  • Bij monumenten worden voorzetramen over het algemeen genomen niet toegestaan. Heeft u een bijzonder situatie, neem contact op met Erfgoed Leiden en omstreken.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Voorzetramen zijn alleen in de achtergevel vergunningvrij te plaatsen.
 
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Een voorzetraam is een extra isolerend raam dat aan de buitenzijde van het bestaande raam wordt geplaatst. Tocht komt ook via kieren in het kozijn. Het voorzetraam kan daarom ook op het volledige kozijn worden geplaatst en zo kieren dichten. Dit is een grote verbetering ten opzichte van enkelglas. Met voorzetramen nemen kou bij het raam en geluidsoverlast van buiten af. Een voorzetraam is zichtbaar is aan de buitenzijde van het pand. Daardoor is dit in veel gevallen alleen mogelijk als de ramen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte. 

  • Het bestaande raam blijft intact
  • Niet zichtbaar vanaf de binnenzijde
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de buitenzijde
  • Ventileer de spouw tussen de ruiten
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Deze maatregel is vergunningplichtig. 
  • Bij monumenten worden voorzetramen over het algemeen genomen niet toegestaan. Heeft u een bijzonder situatie, neem contact op met Erfgoed Leiden en omstreken.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Voorzetramen zijn alleen in de achtergevel vergunningvrij te plaatsen.
 
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Dun dubbelglas

Heeft uw enkelglas geen historische waarde? Heeft uw glas niet die kenmerkende bobbelingen en is het geen glas-in-lood? Overweeg dan om enkelglas te vervangen door dubbelglas. Dun dubbelglas biedt een uitkomst voor ramen met een smalle sponning. Dit type dubbelglas bestaat uit twee ruiten met een smalle spouw ertussen. De spouw is gevuld met een gas dat een isolerende werking heeft. Zo pakt u koude tocht aan en  bespaart u flink op uw energierekening. Het glas is verkrijgbaar in verschillende diktes, vanaf 7 mm, en plaatsen vraagt in veel gevallen slechts een kleine aanpassing in het raam. Het speciale isolatieglas kan gemaakt worden met het uiterlijk van oud glas. Is het huidige glas historisch is of moet de glassponning in het raam worden gewijzigd? Vraag dan een vergunning aan. 

  • Ook toepasbaar bij ramen met geringe dikte
  • Past vaak in de bestaande kozijnen
  • Historische uitstraling van het raam blijft binnen en buiten nagenoeg intact
  • Voorkomt koudeval en tocht
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Bespaart energie
  • De isolatiewaarde is afhankelijk van de dikte van het glas en de spouwvulling
  • Kies voor een variant die aansluit bij de kleur, tint, vlakheid en spiegeling van het bestaande glas
  • Kies voor een glassoort met een zwarte afstandhouder – de rand rondom en tussen de twee glasplaten in
  • Verwerk het glas in een speciale kit met hetzelfde uiterlijk als stopverf. Het is ook mogelijk deze kit vervolgens te schilderen in de kleur van uw ramen
  • Combineer deze maatregel met kierdichting
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Het plaatsen van isolatieglas is vergunningplichtig.
  • Bijzonder historisch glas behouden zoals, oud getrokken glas, gekleurd glas, glas-in-lood, etc. 
  • Het bestaande raam moet geschikt zijn voor de dikte en het gewicht van het nieuwe glas. 
  • Glas verwerken in speciale kit met hetzelfde uiterlijk als stopverf. 
  • De afstandhouder tussen de twee glasbladen in een (doffe) donkere kleur toepassen. 
  • Kies het buitenblad in een variant die passend is bij de architectuur van het pand. 
  • Lees hier de richtlijnen voor het plaatsen van isolerende beglazing in monumenten. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij, mits: 
  • Historisch glas-in-lood behouden blijft, 
  • De raamindeling ongewijzigd blijft, 
  • Het aanzicht aan de buitenzijde grenzend aan openbare ruimte ongewijzigd blijft. 
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Heeft uw enkelglas geen historische waarde? Heeft uw glas niet die kenmerkende bobbelingen en is het geen glas-in-lood? Overweeg dan om enkelglas te vervangen door dubbelglas. Dun dubbelglas biedt een uitkomst voor ramen met een smalle sponning. Dit type dubbelglas bestaat uit twee ruiten met een smalle spouw ertussen. De spouw is gevuld met een gas dat een isolerende werking heeft. Zo pakt u koude tocht aan en  bespaart u flink op uw energierekening. Het glas is verkrijgbaar in verschillende diktes, vanaf 7 mm, en plaatsen vraagt in veel gevallen slechts een kleine aanpassing in het raam. Het speciale isolatieglas kan gemaakt worden met het uiterlijk van oud glas. Is het huidige glas historisch is of moet de glassponning in het raam worden gewijzigd? Vraag dan een vergunning aan. 

  • Ook toepasbaar bij ramen met geringe dikte
  • Past vaak in de bestaande kozijnen
  • Historische uitstraling van het raam blijft binnen en buiten nagenoeg intact
  • Voorkomt koudeval en tocht
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Bespaart energie
  • De isolatiewaarde is afhankelijk van de dikte van het glas en de spouwvulling
  • Kies voor een variant die aansluit bij de kleur, tint, vlakheid en spiegeling van het bestaande glas
  • Kies voor een glassoort met een zwarte afstandhouder – de rand rondom en tussen de twee glasplaten in
  • Verwerk het glas in een speciale kit met hetzelfde uiterlijk als stopverf. Het is ook mogelijk deze kit vervolgens te schilderen in de kleur van uw ramen
  • Combineer deze maatregel met kierdichting
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Het plaatsen van isolatieglas is vergunningplichtig.
  • Bijzonder historisch glas behouden zoals, oud getrokken glas, gekleurd glas, glas-in-lood, etc. 
  • Het bestaande raam moet geschikt zijn voor de dikte en het gewicht van het nieuwe glas. 
  • Glas verwerken in speciale kit met hetzelfde uiterlijk als stopverf. 
  • De afstandhouder tussen de twee glasbladen in een (doffe) donkere kleur toepassen. 
  • Kies het buitenblad in een variant die passend is bij de architectuur van het pand. 
  • Lees hier de richtlijnen voor het plaatsen van isolerende beglazing in monumenten. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij, mits: 
  • Historisch glas-in-lood behouden blijft, 
  • De raamindeling ongewijzigd blijft, 
  • Het aanzicht aan de buitenzijde grenzend aan openbare ruimte ongewijzigd blijft. 
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Vacuümglas

Vacuümglas bestaat uit twee glasplaten met een smalle spouw ertussen welke vacuüm gezogen is. De ruimte tussen glasplaten blijft bewaard door kleine zwarte bolletjes tussen de ruiten. De isolatiewaarde van dit type glas is zeer goed, zelfs beter dan HR++ glas.
Door de geringe dikte past vacuümglas vaak in de bestaande kozijnen zonder grote aanpassingen. Het gewicht neemt wel toe, waardoor het kan zijn dat scharnieren of contragewichten bij schuiframen niet meer goed werken en de ramen niet of slecht geopend kunnen worden. Pas in dat geval de scharnieren en het veersysteem bij schuiframen hierop aan. We raden aan om vacuümglas te combineren met kierdichting. Door ramen te isoleren verdwijnt de natuurlijke ventilatie van uw pand, laat u daarom goed adviseren over mogelijke ventilatie-oplossingen. 

  • Past vaak in de bestaande kozijnen
  • Ook toepasbaar bij ramen met geringe dikte
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Het glas kan worden uitgevoerd met ‘gebobbeld’ glas waardoor de uitstraling van oud geblazen glas behouden blijft
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
  • Verzwaar contragewichten van schuiframen of vervang deze door een modern veersysteem
  • De kleine bolletjes zijn zichtbaar
  • Combineer deze maatregel met kierdichting
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • Dit is een relatief hoge investering
Regelgeving

Monumentaal

  • Het plaatsen van isolatieglas is vergunningplichtig.
  • Bijzonder historisch glas behouden zoals, oud getrokken glas, gekleurd glas, glas-in-lood, etc. 
  • Het bestaande raam moet geschikt zijn voor de dikte en het gewicht van het nieuwe glas. 
  • Glas verwerken in speciale kit met hetzelfde uiterlijk als stopverf. 
  • De afstandhouder tussen de twee glasbladen in een (doffe) donkere kleur toepassen. 
  • Kies het buitenblad in een variant die passend is bij de architectuur van het pand. 
  • Lees hier de richtlijnen voor het plaatsen van isolerende beglazing in monumenten. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij, mits:
    • Historisch glas-in-lood behouden blijft,
    • De raamindeling ongewijzigd blijft,
    • Het aanzicht aan de buitenzijde grenzend aan openbare ruimte ongewijzigd blijft.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Vacuümglas bestaat uit twee glasplaten met een smalle spouw ertussen welke vacuüm gezogen is. De ruimte tussen glasplaten blijft bewaard door kleine zwarte bolletjes tussen de ruiten. De isolatiewaarde van dit type glas is zeer goed, zelfs beter dan HR++ glas.
Door de geringe dikte past vacuümglas vaak in de bestaande kozijnen zonder grote aanpassingen. Het gewicht neemt wel toe, waardoor het kan zijn dat scharnieren of contragewichten bij schuiframen niet meer goed werken en de ramen niet of slecht geopend kunnen worden. Pas in dat geval de scharnieren en het veersysteem bij schuiframen hierop aan. We raden aan om vacuümglas te combineren met kierdichting. Door ramen te isoleren verdwijnt de natuurlijke ventilatie van uw pand, laat u daarom goed adviseren over mogelijke ventilatie-oplossingen. 

  • Past vaak in de bestaande kozijnen
  • Ook toepasbaar bij ramen met geringe dikte
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Mogelijk om zeer goede isolatiewaarde te halen
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Het glas kan worden uitgevoerd met ‘gebobbeld’ glas waardoor de uitstraling van oud geblazen glas behouden blijft
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
  • Verzwaar contragewichten van schuiframen of vervang deze door een modern veersysteem
  • De kleine bolletjes zijn zichtbaar
  • Combineer deze maatregel met kierdichting
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • Dit is een relatief hoge investering
Regelgeving

Monumentaal

  • Het plaatsen van isolatieglas is vergunningplichtig.
  • Bijzonder historisch glas behouden zoals, oud getrokken glas, gekleurd glas, glas-in-lood, etc. 
  • Het bestaande raam moet geschikt zijn voor de dikte en het gewicht van het nieuwe glas. 
  • Glas verwerken in speciale kit met hetzelfde uiterlijk als stopverf. 
  • De afstandhouder tussen de twee glasbladen in een (doffe) donkere kleur toepassen. 
  • Kies het buitenblad in een variant die passend is bij de architectuur van het pand. 
  • Lees hier de richtlijnen voor het plaatsen van isolerende beglazing in monumenten. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij, mits:
    • Historisch glas-in-lood behouden blijft,
    • De raamindeling ongewijzigd blijft,
    • Het aanzicht aan de buitenzijde grenzend aan openbare ruimte ongewijzigd blijft.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

HR++ glas

HR++ glas heeft een goede isolatiewaarde. Het bestaat uit twee glasplaten met een ruimte er tussen die is gevuld met een edelgas dat isoleert. Op het glas is ook een isolerende folie aangebracht. Door uw bestaande glas te vervangen door HR++ glas bespaart u flink op uw energierekening en pakt u koudeval bij de ramen aan. Naast een isolerende werking vermindert het ook de geluidsoverlast van buiten. HR++ glas is vanwege de dikte en het gewicht niet altijd mogelijk in historische panden. 

  • Hoge energiebesparing
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Maakt een groot verschil met de oude situatie
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Past meestal niet in een historisch raam, tenzij het raam (en kozijn) vervangen kan worden
  • Combineer deze maatregel met kierdichting
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Niet toegestaan bij monumenten, tenzij dit in de bestaande detaillering past. 
  • Aanbrengen van isolerend beglazing is vergunningplichtig Isolerend glas is enkel toegestaan wanneer het huidig materiaal daar de ruimte voor geeft.
  • Bijzonder historisch glas behouden zoals, oud getrokken glas, gekleurd glas, glas-in-lood, etc. 
  • De afstandhouder tussen de twee glasbladen in een (doffe) donkere kleur toepassen.  
  • Lees hier de richtlijnen voor het plaatsen van isolerende beglazing in monumenten. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij mits:
    • Historisch glas-in-lood behouden blijft,
    • De raamindeling ongewijzigd blijft,
    • Het aanzicht aan de buitenzijde grenzend aan openbare ruimte ongewijzigd blijft.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder
Tip

Er bestaat ook HR+++ glas, ook wel triple glas genoemd. Dit heeft een nog hogere isolatiewaarde dan HR++ glas. Dit is wel duurder. In vergelijking met HR++ glas worden de hogere kosten niet altijd terugverdiend. Triple glas is vrijwel nooit toepasbaar in monumentale panden. 

Aandachtspunten

Isolerend glas (vooral HR++ glas) kan leiden tot condensvorming op ongeïsoleerde buitenmuren. Goed ventileren en aanvullende isolatiemaatregelen van het pand voorkomen dit. Laat u vooraf goed adviseren en overleg met Monumentenzorg. 

HR++ glas heeft een goede isolatiewaarde. Het bestaat uit twee glasplaten met een ruimte er tussen die is gevuld met een edelgas dat isoleert. Op het glas is ook een isolerende folie aangebracht. Door uw bestaande glas te vervangen door HR++ glas bespaart u flink op uw energierekening en pakt u koudeval bij de ramen aan. Naast een isolerende werking vermindert het ook de geluidsoverlast van buiten. HR++ glas is vanwege de dikte en het gewicht niet altijd mogelijk in historische panden. 

  • Hoge energiebesparing
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Maakt een groot verschil met de oude situatie
  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Past meestal niet in een historisch raam, tenzij het raam (en kozijn) vervangen kan worden
  • Combineer deze maatregel met kierdichting
  • Let bij isolatie ook op goede ventilatie
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Regelgeving

Monumentaal

  • Niet toegestaan bij monumenten, tenzij dit in de bestaande detaillering past. 
  • Aanbrengen van isolerend beglazing is vergunningplichtig Isolerend glas is enkel toegestaan wanneer het huidig materiaal daar de ruimte voor geeft.
  • Bijzonder historisch glas behouden zoals, oud getrokken glas, gekleurd glas, glas-in-lood, etc. 
  • De afstandhouder tussen de twee glasbladen in een (doffe) donkere kleur toepassen.  
  • Lees hier de richtlijnen voor het plaatsen van isolerende beglazing in monumenten. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Deze maatregel is vergunningvrij mits:
    • Historisch glas-in-lood behouden blijft,
    • De raamindeling ongewijzigd blijft,
    • Het aanzicht aan de buitenzijde grenzend aan openbare ruimte ongewijzigd blijft.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Investeringssubsidie Duurzame Energie (ISDE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • VvE Energiebespaarlening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Glas-in-lood ramen isoleren

Een glas-in-loodraam is een bijzonder element in een historisch pand, daarentegen is het ook een groot warmtelek. Er zijn verschillende opties om glas-in-lood ramen te isoleren. Zo kunt u voor- of achterzetramen plaatsen, dit tast het glas-in-lood niet aan. Daarnaast zijn er nog twee mogelijkheden. Een museale opstelling, deze wordt vaak bij kerken toegepast, dan wordt het glas-in-loodraam uit het frame gehaald, vervolgens wordt isolerende beglazing in het frame geplaatst. De glas-in-lood ramen worden aan de binnenzijde voor de glasplaat tussen loodstrippen geplaatst. De laatste mogelijkheid is het glas-in-loodraam tussen twee glasplaten in plaatsen. 
Voor alle mogelijkheden geldt dat de ruimte tussen de nieuwe glasplaat en het glas-in-lood goed geventileerd moet worden. Na het isoleren van uw glas-in-loodramen merkt u dat de koude lucht bij uw ramen is verdwenen. 

  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Bespaart energie
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Historisch glas beschermd tegen weersinvloeden en vandalisme
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties
  • Let op de ventilatie van de spouw tussen de ruiten
  • Dit is een relatief hoge investering
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Een glas-in-loodraam is een bijzonder element in een historisch pand, daarentegen is het ook een groot warmtelek. Er zijn verschillende opties om glas-in-lood ramen te isoleren. Zo kunt u voor- of achterzetramen plaatsen, dit tast het glas-in-lood niet aan. Daarnaast zijn er nog twee mogelijkheden. Een museale opstelling, deze wordt vaak bij kerken toegepast, dan wordt het glas-in-loodraam uit het frame gehaald, vervolgens wordt isolerende beglazing in het frame geplaatst. De glas-in-lood ramen worden aan de binnenzijde voor de glasplaat tussen loodstrippen geplaatst. De laatste mogelijkheid is het glas-in-loodraam tussen twee glasplaten in plaatsen. 
Voor alle mogelijkheden geldt dat de ruimte tussen de nieuwe glasplaat en het glas-in-lood goed geventileerd moet worden. Na het isoleren van uw glas-in-loodramen merkt u dat de koude lucht bij uw ramen is verdwenen. 

  • Beschermt tegen kou en verhoogt het comfort
  • Bespaart energie
  • Geluidsoverlast van buiten neemt af
  • Historisch glas beschermd tegen weersinvloeden en vandalisme
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties
  • Let op de ventilatie van de spouw tussen de ruiten
  • Dit is een relatief hoge investering
  • Tip! Overleg vooraf met een monumentenadviseur van uw gemeente
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer

Zonwering

Goede zonwering voor uw ramen zorgt in de zomer voor een behaaglijk binnenklimaat doordat stralingswarmte van de zon buiten gehouden wordt. Zonwering aan de buitenkant houdt in de zomer de warmte beter buiten de deur dan zonwering aan de binnenzijde. Zo hoeft u minder te koelen, wat energie bespaart. Wanneer in uw situatie zonwering aan de buitenzijde niet is toegestaan, bekijk dan de opties voor zonwering aan de binnenzijde. Er zijn allerlei zonwerende systemen op de markt die verschillen in vorm, maat en kleur. U kunt de zonwering handmatig bedienen, of automatisch met behulp van sensoren.

  • Zorgt voor een aangenaam binnenklimaat
  • Beschermt tegen UV-straling
  • Bespaart energie
  • Zonwering aan de buitenzijde van monumenten toevoegen is vergunningplichtig en is niet altijd toegestaan
  • Reflecterende materialen die aan de binnenzijde van het glas worden aangebracht, zijn vaak vergunningplichtig en niet altijd toegestaan
  • De zonwering dient bij een monument reversibel uitgevoerd te worden en geen schade toe te brengen aan het raamhout of de kozijnen
  • Plaats de zonwering aan de binnenzijde zo dicht mogelijk op het glas, om te voorkomen dat de binnenlucht alsnog opwarmt
Regelgeving

Monumentaal

  • Zonwering is vergunningplichtig. 
  • Zonwering moet per gevelopening worden geplaatst en mag niet over twee openingen doorlopen. 
  • Zonwering moet op het kozijnhout worden aangebracht. 
  • Past de zonwering niet op het kozijnhout, neem contact op met Erfgoed Leiden en omstreken. 
  • Kleur en materialisering dient te worden afgestemd op de monumentale gevel. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Zonwering is vergunningplichtig, met uitzondering van de achtergevel.
  • Zonwering moet per gevelopening worden geplaatst en mag niet over twee openingen doorlopen.
  • Zonwering moet op het kozijnhout worden aangebracht. Past de zonwering niet op het kozijnhout, neem contact op met Erfgoed Leiden en omstreken.
  • Kleur en materialisering dient te worden afgestemd op de monumentale gevel.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Lees meer Lees minder

Goede zonwering voor uw ramen zorgt in de zomer voor een behaaglijk binnenklimaat doordat stralingswarmte van de zon buiten gehouden wordt. Zonwering aan de buitenkant houdt in de zomer de warmte beter buiten de deur dan zonwering aan de binnenzijde. Zo hoeft u minder te koelen, wat energie bespaart. Wanneer in uw situatie zonwering aan de buitenzijde niet is toegestaan, bekijk dan de opties voor zonwering aan de binnenzijde. Er zijn allerlei zonwerende systemen op de markt die verschillen in vorm, maat en kleur. U kunt de zonwering handmatig bedienen, of automatisch met behulp van sensoren.

  • Zorgt voor een aangenaam binnenklimaat
  • Beschermt tegen UV-straling
  • Bespaart energie
  • Zonwering aan de buitenzijde van monumenten toevoegen is vergunningplichtig en is niet altijd toegestaan
  • Reflecterende materialen die aan de binnenzijde van het glas worden aangebracht, zijn vaak vergunningplichtig en niet altijd toegestaan
  • De zonwering dient bij een monument reversibel uitgevoerd te worden en geen schade toe te brengen aan het raamhout of de kozijnen
  • Plaats de zonwering aan de binnenzijde zo dicht mogelijk op het glas, om te voorkomen dat de binnenlucht alsnog opwarmt
Regelgeving

Monumentaal

  • Zonwering is vergunningplichtig. 
  • Zonwering moet per gevelopening worden geplaatst en mag niet over twee openingen doorlopen. 
  • Zonwering moet op het kozijnhout worden aangebracht. 
  • Past de zonwering niet op het kozijnhout, neem contact op met Erfgoed Leiden en omstreken. 
  • Kleur en materialisering dient te worden afgestemd op de monumentale gevel. 
  • Lees meer

Beschermd stads-/dorpsgezicht

  • Zonwering is vergunningplichtig, met uitzondering van de achtergevel.
  • Zonwering moet per gevelopening worden geplaatst en mag niet over twee openingen doorlopen.
  • Zonwering moet op het kozijnhout worden aangebracht. Past de zonwering niet op het kozijnhout, neem contact op met Erfgoed Leiden en omstreken.
  • Kleur en materialisering dient te worden afgestemd op de monumentale gevel.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
  • Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR) lees meer
Tip
Historische dakramen

Historische dakramen

Is er in het verleden in uw historische dak een dakraam geplaatst met enkelglas, dan is dit waarschijnlijk een groot warmtelek. Gelukkig bestaan er nu ook geïsoleerde dakramen met een historische uitstraling. Het toevoegen van dakramen  in historische panden is niet altijd toegestaan, overleg dan ook altijd met de gemeente voordat u de dakramen gaat plaatsen.

Quick win
Gordijnen

Gordijnen

Het is mogelijk om in koude periodes de tochtstromen bij de ramen tegen te gaan door het plaatsen van dikke gordijnen. Dikke gordijnen hebben een sterk isolerende werking en beperken daardoor de warmteverliezen via het raam. Let er wel op dat de gordijnen enkel voor de ramen hangen en niet over de ondergelegen radiatoren. Dit zorgt er namelijk voor dat de warmte niet goed de ruimte kan bereiken.

Plisségordijnen hebben een honingraatstructuur en kunnen aan de raamzijde worden voorzien van een isolerende folie. Deze gordijnen zijn van onder- en bovenaf verstelbaar. Plisségordijnen gaan in koude perioden de tochtstromen tegen door de isolerende werking en in warme periodes kunnen de gordijnen dienen als zonwering. 

Quick win
Luiken en Persiennes

Luiken en Persiennes

Al in vroegere tijden werden op koude of hete dagen de luiken gesloten om het binnenklimaat comfortabel te houden. Bij sommige historische panden zijn deze luiken nog steeds aanwezig, maar het wordt vaak als een grote klus gezien om ze te sluiten. Toch kan hiermee veel energie bespaard worden. 

Info
Koudeval

Koudeval

Koudeval is een koude luchtstroom en ontstaat door een koud oppervlakte op redelijke hoogte die als het ware naar beneden ‘valt’. Dit zorgt voor een oncomfortabele tochtstroom. De oplossing is goede raamisolatie met een hoge isolatiewaarde. Ook voorkom je condens op de ruit bij een lage buitentemperatuur.