• Nederland
  • Boerderij

Warmteafgifte

In de meeste panden wordt warmte verspreid via leidingen en radiatoren. Maar dat is slechts één van de vele mogelijkheden. Het kan bijvoorbeeld ook in vloeren en wanden, en met infraroodpanelen. Bij oudere panden moet u wel goed opletten dat een nieuw systeem de waardevolle delen van het interieur of constructie niet aantast. Bij een stolpboerderij bevinden zich in het voorhuis, het vierkant en in de dakconstructie doorgaans de meest bijzondere delen van het interieur. Daarmee heeft het achterhuis/ de stal meer flexibele mogelijkheden voor aanpassingen of inpassingen van duurzame maatregelen.  Daarnaast vereisen energiezuinige systemen vaak betere isolatie om een hoog rendement te halen.

Tip: Wilt u de warmte slim verspreiden, denk er dan aan in welke mate u de ruimtes gebruikt. Zo kunt u gericht verwarmen en eventueel ‘bufferzones’ maken.

Vloerverwarming

Vloerverwarming is een comfortabele en zuinige manier van verwarmen en erg geschikt voor lagetemperatuurverwarming. In de vloer worden dunne buizen aangelegd, waar warm water doorheen loopt. Het water geeft zijn warmte af aan de vloer, die daardoor zelf warmte gaat uitstralen. De ruimte wordt gelijkmatig verwarmd. Dit in tegenstelling tot traditionele radiatoren, waarbij de warmtestroom op een andere manier verloopt en opgewarmde lucht vaak onder het plafond blijft hangen. Vloerverwarming is een vorm van lagetemperatuurverwarming, waarbij de cv het water slechts tot maximaal 55 graden hoeft te verwarmen. Dat scheelt in het energieverbruik.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Bespaart energie door efficiënte verwarming
  • Gelijkmatige, constante en milieuvriendelijke verwarming van uw pand
  • Onzichtbaar weg te werken
  • Zeer duurzaam
  • Kan in combinatie met een warmtepomp ook koelen in de zomer
  • Relatief lange opwarmtijd
  • Vloerisolatie is een vereiste voor vloerverwarming
  • Vereist een specifieke detaillering en opbouw
  • Het aangezicht van de vloer verandert door deze maatregel
  • De afstand tussen de buizen is bepalend voor het afgiftevermogen
  • Kies voor een energiezuinige circulatiepomp
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder
Aandachtspunten

Vloerverwarming kan worden aangebracht in natbouw en droogbouw. Bij natbouw liggen leidingen in een laag cement die moet uitharden. Bij droogbouw worden dunne platen gebruikt waarin de buizen worden aangebracht. Dit systeem is dunner en lichter en biedt soms mogelijkheden bij historische vloeren omdat het reversibel is.

Vloerverwarming is een comfortabele en zuinige manier van verwarmen en erg geschikt voor lagetemperatuurverwarming. In de vloer worden dunne buizen aangelegd, waar warm water doorheen loopt. Het water geeft zijn warmte af aan de vloer, die daardoor zelf warmte gaat uitstralen. De ruimte wordt gelijkmatig verwarmd. Dit in tegenstelling tot traditionele radiatoren, waarbij de warmtestroom op een andere manier verloopt en opgewarmde lucht vaak onder het plafond blijft hangen. Vloerverwarming is een vorm van lagetemperatuurverwarming, waarbij de cv het water slechts tot maximaal 55 graden hoeft te verwarmen. Dat scheelt in het energieverbruik.

  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Bespaart energie door efficiënte verwarming
  • Gelijkmatige, constante en milieuvriendelijke verwarming van uw pand
  • Onzichtbaar weg te werken
  • Zeer duurzaam
  • Kan in combinatie met een warmtepomp ook koelen in de zomer
  • Relatief lange opwarmtijd
  • Vloerisolatie is een vereiste voor vloerverwarming
  • Vereist een specifieke detaillering en opbouw
  • Het aangezicht van de vloer verandert door deze maatregel
  • De afstand tussen de buizen is bepalend voor het afgiftevermogen
  • Kies voor een energiezuinige circulatiepomp
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer

Wand- en plafondverwarming

Net als vloerverwarming bestaat wand- en plafondverwarming uit dunne buisjes die vlak onder het oppervlak liggen. Deze worden aan de binnenzijde van de gevel of het plafond geïnstalleerd. Door hier warm water doorheen te laten stromen, wordt de warmte aan de muur of het plafond afgegeven, waardoor er een aangename stralingswarmte wordt afgeven. Een combinatie met isolatie aan de binnenzijde van de gevel is vereist om te voorkomen dat de stralingswarmte ook naar buiten toe uitstraalt. 

  • Geen geluidsproductie
  • Alternatief voor vloerverwarming
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Bespaart energie door efficiënte verwarming
  • Gelijkmatige, constante en milieuvriendelijke verwarming van uw pand
  • Kan in combinatie met een warmtepomp ook koelen in de zomer
  • Relatief lange opwarmtijd
  • Goede isolatie is vereist
  • Laat u vooraf goed adviseren door een expert
  • Ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Verbouwing van wand en nieuwe afwerking nodig
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder

Net als vloerverwarming bestaat wand- en plafondverwarming uit dunne buisjes die vlak onder het oppervlak liggen. Deze worden aan de binnenzijde van de gevel of het plafond geïnstalleerd. Door hier warm water doorheen te laten stromen, wordt de warmte aan de muur of het plafond afgegeven, waardoor er een aangename stralingswarmte wordt afgeven. Een combinatie met isolatie aan de binnenzijde van de gevel is vereist om te voorkomen dat de stralingswarmte ook naar buiten toe uitstraalt. 

  • Geen geluidsproductie
  • Alternatief voor vloerverwarming
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Bespaart energie door efficiënte verwarming
  • Gelijkmatige, constante en milieuvriendelijke verwarming van uw pand
  • Kan in combinatie met een warmtepomp ook koelen in de zomer
  • Relatief lange opwarmtijd
  • Goede isolatie is vereist
  • Laat u vooraf goed adviseren door een expert
  • Ruimteverlies aan de binnenzijde
  • Verbouwing van wand en nieuwe afwerking nodig
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer

Lagetemperatuurradiatoren

Lagetemperatuurradiatoren (ook wel LT-radiatoren of LT-convectoren) verwarmen met cv-water op een aanzienlijk lagere temperatuur dan conventionele radiatoren. De cv-installatie hoeft het water, afhankelijk van de situatie, slechts tot 55 graden Celsius te verwarmen, in plaats van tot 70-90 graden. Hierdoor bespaart u op het energiegebruik. Het is ook een verbetering qua comfort, lagetemperatuurradiatoren verwarmen het pand gelijkmatig en constant. Goede isolatie is wel een belangrijke voorwaarde. Isolatie en de overstap op lagetemperatuurverwarming zijn een belangrijke voorwaarden voor een warmtepomp. 

  • Gelijkmatige, constante en milieuvriendelijke verwarming van uw pand
  • Bespaart energie
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Geen grote bouwkundige ingrepen nodig
  • Zeer efficiënt systeem
  • Goede isolatie is vereist
  • Relatief lange opwarmtijd
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de binnenzijde
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Lees meer Lees minder

Lagetemperatuurradiatoren (ook wel LT-radiatoren of LT-convectoren) verwarmen met cv-water op een aanzienlijk lagere temperatuur dan conventionele radiatoren. De cv-installatie hoeft het water, afhankelijk van de situatie, slechts tot 55 graden Celsius te verwarmen, in plaats van tot 70-90 graden. Hierdoor bespaart u op het energiegebruik. Het is ook een verbetering qua comfort, lagetemperatuurradiatoren verwarmen het pand gelijkmatig en constant. Goede isolatie is wel een belangrijke voorwaarde. Isolatie en de overstap op lagetemperatuurverwarming zijn een belangrijke voorwaarden voor een warmtepomp. 

  • Gelijkmatige, constante en milieuvriendelijke verwarming van uw pand
  • Bespaart energie
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • Geen grote bouwkundige ingrepen nodig
  • Zeer efficiënt systeem
  • Goede isolatie is vereist
  • Relatief lange opwarmtijd
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de binnenzijde
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Infraroodverwarming

Infrarood verwarmt, in tegenstelling tot andere systemen, niet via water. De infraroodpanelen werken net zoals de zon met stralingswarmte. Dit betekent dat het vloeren, muren, mensen en objecten verwarmt, die vervolgens hun warmte aan de lucht afgeven. Hoewel verwarmen via elektriciteit kostbaar kan zijn, kunt u met infraroodverwarming toch goedkoper uit zijn, dan bijvoorbeeld met gas. Dat is omdat u gericht verwarmt en geen onnodige ruimte hoeft te verwarmen om het gewenste comfort te bereiken. Verwarming met infraroodpanelen is een milieuvriendelijke keuze als bijverwarming en in ruimtes die incidenteel gebruikt worden (zoals een muziekruimte, studieruimte of badkamer). Let wel, als ze constant aanstaan wordt het weer kostbaarder dan met gas verwarmen.

  • Comfortabele stralingswarmte
  • Handig voor ruimtes die kort, incidenteel en eenzijdig gebruikt worden
  • Infraroodpanelen verwarmen alleen op plekken waar warmte nodig is
  • Geen leidingen en radiatoren nodig
  • Infraroodpanelen zijn snel in te schakelen
  • In diverse varianten & stijlen verkrijgbaar
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de binnenzijde
  • In sommige gevallen niet mogelijk door aanwezigheid van wandbespanningen, sierlijsten of fragiele stuc plafonds
  • Bij gebruik als hoofdverwarming niet zuiniger dan gas
  • Combineer met bewegingssensoren, zodat het infraroodpaneel uitschakelt zodra u de ruimte verlaat
  • Plaats in ruimtes waar u kort verblijft
  • Infaroodpanelen hebben een bereik van ongeveer 3 meter. Buiten dit bereik wordt de warmte niet gevoeld
  • Apart systeem nodig voor warm tapwatervoorziening
  • Het kan nodig zijn om de elektriciteitsaansluiting te verzwaren, hier zijn kosten aan verbonden
Regelgeving

Monumentaal

  • Vergunningvrij, mits geen monumentale elementen worden aangetast. Stem dit af met uw gemeente. 
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder
Tip

Heeft u een ruimte die u vaak maar tijdelijk hoeft te verwarmen? Dan zijn infraroodmatten wellicht interessant voor u. Deze matten kunnen bijvoorbeeld onder het vloerkleed worden gelegd, hebben een zeer korte opwarmtijd en geven gelijkmatig warmte af. Infraroodmatten kunnen ook gebruikt worden onder tegels, laminaat, tapijt, hout, parket, vinyl, PVC, kurk, linoleum en steen. Controleer altijd of het type vloerbedekking geschikt is voor infraroodverwarming.

Infrarood verwarmt, in tegenstelling tot andere systemen, niet via water. De infraroodpanelen werken net zoals de zon met stralingswarmte. Dit betekent dat het vloeren, muren, mensen en objecten verwarmt, die vervolgens hun warmte aan de lucht afgeven. Hoewel verwarmen via elektriciteit kostbaar kan zijn, kunt u met infraroodverwarming toch goedkoper uit zijn, dan bijvoorbeeld met gas. Dat is omdat u gericht verwarmt en geen onnodige ruimte hoeft te verwarmen om het gewenste comfort te bereiken. Verwarming met infraroodpanelen is een milieuvriendelijke keuze als bijverwarming en in ruimtes die incidenteel gebruikt worden (zoals een muziekruimte, studieruimte of badkamer). Let wel, als ze constant aanstaan wordt het weer kostbaarder dan met gas verwarmen.

  • Comfortabele stralingswarmte
  • Handig voor ruimtes die kort, incidenteel en eenzijdig gebruikt worden
  • Infraroodpanelen verwarmen alleen op plekken waar warmte nodig is
  • Geen leidingen en radiatoren nodig
  • Infraroodpanelen zijn snel in te schakelen
  • In diverse varianten & stijlen verkrijgbaar
  • Deze maatregel heeft esthetische consequenties aan de binnenzijde
  • In sommige gevallen niet mogelijk door aanwezigheid van wandbespanningen, sierlijsten of fragiele stuc plafonds
  • Bij gebruik als hoofdverwarming niet zuiniger dan gas
  • Combineer met bewegingssensoren, zodat het infraroodpaneel uitschakelt zodra u de ruimte verlaat
  • Plaats in ruimtes waar u kort verblijft
  • Infaroodpanelen hebben een bereik van ongeveer 3 meter. Buiten dit bereik wordt de warmte niet gevoeld
  • Apart systeem nodig voor warm tapwatervoorziening
  • Het kan nodig zijn om de elektriciteitsaansluiting te verzwaren, hier zijn kosten aan verbonden
Regelgeving

Monumentaal

  • Vergunningvrij, mits geen monumentale elementen worden aangetast. Stem dit af met uw gemeente. 
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer

Verwarmingsleidingen isoleren

Verwarmingsleidingen verliezen vaak veel warmte. Door deze leidingen te isoleren in de onverwarmde ruimtes, zoals  in kruipruimtes, cv-kasten en de vliering, wordt de warmte alleen daar waar gewenst is afgegeven. Vaak kunt u leidingen eenvoudig zelf isoleren met bijvoorbeeld PE-schuim of bandagefolie. Aanvullend kan er een omkasting worden geplaatst om de leidingen weg te werken. Het is belangrijk om de drinkwaterleidingen niet te isoleren, om risico op legionella te voorkomen.

  • Een makkelijke en snelle maatregel om energie en geld te besparen
  • U kunt deze maatregel zelf uitvoeren
  • Leidingen blijven op een constante temperatuur waardoor er ook minder kans is op bevriezing
  • Het is noodzakelijk om voldoende ruimte rondom de leidingen te hebben zodat er isolatiemateriaal geplaatst kan worden
  • Voorkom dat drinkwaterleidingen worden geïsoleerd i.v.m. legionella
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Lees meer Lees minder

Verwarmingsleidingen verliezen vaak veel warmte. Door deze leidingen te isoleren in de onverwarmde ruimtes, zoals  in kruipruimtes, cv-kasten en de vliering, wordt de warmte alleen daar waar gewenst is afgegeven. Vaak kunt u leidingen eenvoudig zelf isoleren met bijvoorbeeld PE-schuim of bandagefolie. Aanvullend kan er een omkasting worden geplaatst om de leidingen weg te werken. Het is belangrijk om de drinkwaterleidingen niet te isoleren, om risico op legionella te voorkomen.

  • Een makkelijke en snelle maatregel om energie en geld te besparen
  • U kunt deze maatregel zelf uitvoeren
  • Leidingen blijven op een constante temperatuur waardoor er ook minder kans is op bevriezing
  • Het is noodzakelijk om voldoende ruimte rondom de leidingen te hebben zodat er isolatiemateriaal geplaatst kan worden
  • Voorkom dat drinkwaterleidingen worden geïsoleerd i.v.m. legionella
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Zone-regeling

Bij zone-regeling kan de temperatuur voor elke ruimte apart worden ingesteld. Zo kunt u bijvoorbeeld de verwarming in de ene kamer alvast aanzetten, en in de andere nog even uit laten. Dit doet u door op iedere radiator een elektrisch bedienbare radiatorknop te installeren. Dit systeem kan worden bediend via een app (bijvoorbeeld op uw smartphone) of een bedieningspaneel. De zone-regeling zorgt voor meer comfort, energiebesparing en werkt goed samen met een slimme thermostaat. 

  • Bespaart energie door efficiënte verwarming
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • De temperatuur is beter af te stemmen op de wensen van de gebruiker
  • De thermostaatknoppen zijn handmatig aan te passen, via een centrale bediening of via een app op de telefoon. Ook zijn tijdschema’s mogelijk
  • Het is mogelijk om voor elke ruimte de temperatuur apart in te stellen
  • Met de GEO-fencing optie springt de verwarming aan wanneer u het pand nadert
  • Besparingseffect is afhankelijk van pand en isolatieniveau
  • Eenvoudige aan/uit radiatorknoppen kunnen niet direct vervangen worden door slimme radiatorknoppen
  • Wanneer de ketel OpenTherm ondersteunt, kunnen de slimme thermostaatknoppen communiceren met de ketel
  • Meeste systemen vereisen een Wifi-verbinding. Let op dat het bereik door het hele pand voldoende is
  • Let bij de keuze voor een systeem op de beveiliging
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder

Bij zone-regeling kan de temperatuur voor elke ruimte apart worden ingesteld. Zo kunt u bijvoorbeeld de verwarming in de ene kamer alvast aanzetten, en in de andere nog even uit laten. Dit doet u door op iedere radiator een elektrisch bedienbare radiatorknop te installeren. Dit systeem kan worden bediend via een app (bijvoorbeeld op uw smartphone) of een bedieningspaneel. De zone-regeling zorgt voor meer comfort, energiebesparing en werkt goed samen met een slimme thermostaat. 

  • Bespaart energie door efficiënte verwarming
  • Verhoogt het comfort van het pand
  • De temperatuur is beter af te stemmen op de wensen van de gebruiker
  • De thermostaatknoppen zijn handmatig aan te passen, via een centrale bediening of via een app op de telefoon. Ook zijn tijdschema’s mogelijk
  • Het is mogelijk om voor elke ruimte de temperatuur apart in te stellen
  • Met de GEO-fencing optie springt de verwarming aan wanneer u het pand nadert
  • Besparingseffect is afhankelijk van pand en isolatieniveau
  • Eenvoudige aan/uit radiatorknoppen kunnen niet direct vervangen worden door slimme radiatorknoppen
  • Wanneer de ketel OpenTherm ondersteunt, kunnen de slimme thermostaatknoppen communiceren met de ketel
  • Meeste systemen vereisen een Wifi-verbinding. Let op dat het bereik door het hele pand voldoende is
  • Let bij de keuze voor een systeem op de beveiliging
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer

Luchtgordijn

Bij entrees gaat veel warmte verloren wanneer bezoekers binnenkomen en de deuren open blijven staan. Een luchtgordijn is een eenvoudige oplossing die koudetoetreding sterk kan verlagen. Een luchtgordijn creëert een onzichtbare klimaatscheiding tussen binnen en buiten en voorkomt tot 80% energieverlies. 

  • Een luchtgordijn verhoogt de toegankelijkheid en het comfort. Een goed geinstalleerde installatie is energiebesparend en zowel in de winter als zomer toepasselijk.
  • Zorg dat de opwekker van het luchtgordijn duurzaam is. Bijvoorbeeld een warmtepomp of gecombineerde airco-installatie.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Lees meer Lees minder

Bij entrees gaat veel warmte verloren wanneer bezoekers binnenkomen en de deuren open blijven staan. Een luchtgordijn is een eenvoudige oplossing die koudetoetreding sterk kan verlagen. Een luchtgordijn creëert een onzichtbare klimaatscheiding tussen binnen en buiten en voorkomt tot 80% energieverlies. 

  • Een luchtgordijn verhoogt de toegankelijkheid en het comfort. Een goed geinstalleerde installatie is energiebesparend en zowel in de winter als zomer toepasselijk.
  • Zorg dat de opwekker van het luchtgordijn duurzaam is. Bijvoorbeeld een warmtepomp of gecombineerde airco-installatie.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Tip
Vervang radiatoren door convectoren

Vervang radiatoren door convectoren

Is de radiator toe aan vervanging en zijn lagetemperatuurradiatoren nog geen optie? Overweeg deze dan te vervangen met convectoren. Koude lucht wordt aangezogen onderaan de convector en stijgt op doordat het wordt verwarmd. Met convectiewarmte wordt indirect verwarmd. Convectoren zijn vaak kleiner dan radiatoren, warmen de ruimte sneller op en in sommige varianten kunnen convectoren daarnaast ook koelen. Naast de normale convectoren zijn er ook nog lage temperatuur convectoren die tot een flinke besparing op de energierekening kunnen leiden.

Tip
Waterzijdig inregelen

Waterzijdig inregelen

75% van de verwarmingssystemen zijn niet goed ingeregeld. Hierdoor ontstaat waterzijdige onbalans. Hierdoor wordt het warme water niet goed verdeeld door het pand, waardoor niet regelmatig verwarmd kan worden. Dit heeft energieverlies en discomfort tot gevolg. 

Tip
Circulatiepomp A label

Circulatiepomp A label

Heeft u vloerverwarming en/of radiatoren? Dan is de kans groot dat u nog een oude B- of C-label circulatiepomp heeft. De circulatiepomp zorgt onopvallend – je hoort hem nauwelijks – voor het rondpompen van (heet) water. De pomp werkt op dezelfde snelheid gedurende het hele jaar. Het energieverbruik telt daarmee aardig op; tot soms wel 5-10% van het totale energieverbruik. Een A-label pomp heeft drie verschillende standen en de pomp past zijn snelheid aan afhankelijk van het benodigde vermogen. Hierdoor kan veel in energiekosten worden bespaard. Zeker als uw circulatiepomp binnenkort aan vervanging toe is, zal het lonen om te kijken naar een moderne A-label pomp.

Tip
Ultralagetemperatuurverwarming

Ultralagetemperatuurverwarming

Ultralagetemperatuurverwarming (ook wel ULT-verwarming, capillaire verwarming of klimaatmatten genoemd) kent hetzelfde principe en dezelfde voor- en nadelen als lagetemperatuurverwarming. Het grote verschil is echter dat de buisjes van ULT-verwarming een kleinere doorsnede hebben (maximaal 10 mm) en van kunststof zijn gemaakt, in plaats van koper. Door deze fijne structuur kan er verwarmd worden met water op een nog lagere temperatuur, rond de 30 graden. ULT-verwarming wordt geleverd in kant-en-klare klimaatmatten die zowel in de vloer als in de wanden en het plafond verwerkt kunnen worden. Dit is vaak een grote uitdaging bij panden met historische waarde.