De verduurzaming van de Stadsschouwburg en Philharmonie Haarlem

Sinds 2015 zijn de twee grootste culturele podia van Haarlem, de Stadsschouwburg en Philharmonie, actief bezig met het verduurzamen van de gebouwen. Dit deden ze niet alleen, maar samen met verschillende culturele instellingen in Haarlem. In januari 2016 ontvingen deze instellingen het Gouden Green Key certificaat. Dit is de beste notificatie die het internationaal bekende keurmerk uitreikt aan bedrijven. Zo dragen de Haarlemse instellingen bij aan de doelstelling van de gemeente Haarlem om in 2030 klimaatneutraal te zijn. Hoe hebben ze dit aangepakt? Wij vroegen het Yvonne van Popta, zakelijk directeur van Stadsschouwburg en de Philharmonie Haarlem.

Om te beginnen is de samenwerking met andere culturele instellingen heel belangrijk voor Yvonne van Popta: “Ik denk dat het goed is om samen te werken en van elkaar te leren. Als je ergens meezit is het waardevol om bij collega’s te vragen of zij tegen dezelfde problemen aan lopen en hoe zij dat oplossen. Ik denk dat dat goede stappen zijn. “

Ook de samenwerking met de gemeente is belangrijk: “We hebben een goede samenwerking met de gemeente. Het is heel constructief.” De Stadsschouwburg en de Philharmonie zijn net als de andere podiumgebouwen in Haarlem, de Patronaat en de Toneelschuur, eigendom van de gemeente. De podia hebben het gehele onderhoud van de gebouwen in eigen beheer. Dit biedt hen de kans om de inkoop te bundelen. Zo hebben ze gezamenlijk contracten met leveranciers en installateurs voor verschillende zaken waaronder energie: “Door collectief energie in te kopen kun je betere prijzen krijgen én ook sneller kiezen voor groene energie. We kopen dan ook windenergie in en proberen op deze manier meer met groene stroom te werken”, aldus Yvonne.

Green team 

Ook de samenwerking binnen het bedrijf is essentieel. Binnen hun eigen organisatie heeft de stichting een “Green team”, bestaande uit afgevaardigden van elke afdeling: van theatertechniek tot horeca. Yvonne vertelt dat zij binnen dit team ideeën aandragen en de plannen van het komende jaar bespreken.

Duurzame energie & klimaatbeheersing

Het Green team heeft verschillende ideeën omgezet tot duurzame maatregelen. Zo zijn zowel bij de Stadsschouwburg als de Philharmonie zonnecollectoren geplaatst. Hiermee wekken zij een deel van hun energie op. 

Een andere belangrijke maatregel is de vervanging en actualisatie van de klimaatsystemen. Yvonne legt uit: “Je kan veel beter per zaal afstemmen waar het warm of koud moet zijn en wanneer. Het is zonde als je de hele dag een zaal verwarmt als je maar een uurtje een vergadering daar hebt”.

Besparen op verlichting

Een ander belangrijk aandachtspunt is verlichting van de gebouwen. Met de vele zalen en ruimtes is de verlichting een grote kostenpost op de energierekening. In de Stadsschouwburg en Philharmonie  zijn daarom het overgrote deel van de oude lampen vervangen door ledverlichting. Daarbij is de volgende stap in duurzamere verlichting is ook al gezet: “We hebben in de Philharmonie het afgelopen jaar de lichtspots vervangen door een veel duurzamere variant. Hierdoor besparen we ongeveer 65% energie op dat onderdeel. Dat is dus echt een grote stap.”

Als we vragen aan Yvonne welke maatregel zij denkt dat onverwachts veel oplevert, noemt ze de waterbesparende kranen en toiletten: “Een groot deel van onze kranen hebben al sensoren, maar bij de kranen die nog geen sensoren hebben, vinden nog regelmatig overstromingen plaats omdat bezoekers die kranen soms open laten staan. Ik denk dus dat dat best wel een verborgen besparing is. En dan misschien niet zozeer in het geld maar wel in het effect dat het heeft. “

Financiering

Bij het invoeren van deze verschillende duurzame maatregelen zijn er ook uitdagingen. Volgens Yvonne lopen culturele instellingen tegen investeringen aan, gezien de meeste van deze instellingen non-profit zijn. Dit noemt zij dan ook als aandachtspunt: “Ik denk dat financiering wel een punt is waar je goed over na moet denken of samen met je gemeente of provincie moet oplossen. Het is belangrijk om te kijken of je gemeente of provincie ervoor openstaat of dat zij hier een regeling voor hebben want anders kan dat wel een barrière zijn.”

Dit brengt ons dan ook bij haar advies aan andere theaters die nog aan het begin staan van verduurzaming: “Ga niet alleen met grote dingen aan de slag, maar ook met kleine dingen want dan kan je in ieder geval alvast wat doen. Het is hartstikke fijn als je 150 zonnecollectoren op je dak kan plaatsen, maar niet iedereen kan dat. Ik denk daarom dat je het vooral stapsgewijs moet aanpakken en niet moet denken “Ah het is maar zo klein, wat maakt dat nou uit?” Alles helpt mee en daar kom je verder mee.”

Samen verduurzamen

Naast kleine stappen gelooft Yvonne dat je verduurzamen niet alleen moet doen, maar samen. Ze adviseert daarom om partners, fondsen, de gemeente of provincie te benaderen. Ook noemt ze dat je inspiratie kan halen uit andere organisaties: “Je hoeft het niet in je eentje te doen of zelf te bedenken. Buiten onze sector zijn ook genoeg voorbeelden. Het is belangrijk dat een maatregel bij jouw organisatie of gebouw past en soms moet je daar zelf een draai aan geven. Duurzaamheid is niet onze core business, maar we zijn wel een creatieve sector dus ik denk dat het ook belangrijk is om creatief te zijn met duurzame oplossingen.”

Groene wens

Naast deze waardevolle adviezen heeft Yvonne voor de Stadsschouwburg en de Philharmonie zelf ook nog een ‘groene’ wens voor de toekomst: meer aandacht voor afval. Yvonne vertelt: “Enerzijds is de vraag hoe kan je het scheiden, maar nog belangrijker: hoe kan je minder afval produceren? Ik denk dat steeds minder afval het doel is waar je naar toe wilt gaan. Dat is voor ons nog een mooie uitdaging voor de toekomst.” 

Met deze inspirerende wens voor de toekomst sloten wij het gesprek met Yvonne van Popta af. We zijn benieuwd naar alle ontwikkelingen die nog komen voor deze twee iconische theaters in Haarlem.