• Gemeente cultuurpanden
  • Museum

Elektriciteit opwekken

Zelf elektriciteit opwekken, zodat u nooit meer naar uw energierekening hoeft om te kijken. Klinkt dat niet als muziek in de oren? Er zijn verschillende mogelijkheden, van zonnepanelen tot energieramen. Let wel op: voor oudere gebouwen is hier in veel gevallen regelgeving van toepassing. Heeft u geen geschikt pand, omdat uw monumentale dak zichtbaar is vanaf de openbare ruimte bijvoorbeeld? Onderzoek dan of u samen elektriciteit op kunt wekken op het dak van een ander. Dit is te regelen via de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE).

Zonnepanelen

Zonnepanelen zijn een eenvoudige en duurzame manier om zelf elektriciteit op te wekken. Gemiddeld gaan zonnepanelen 25 jaar mee terwijl ze binnen 10 jaar al kunnen zijn terugverdiend. De meest voorkomende panelen bestaan uit fotovoltaïsche (PV) cellen, dit noemen we PV-panelen. Deze worden in de meeste gevallen op daken geplaatst. Andere alternatieve plekken voor het dak zijn pergola's en carports. Zonnepanelen zijn er in verschillende varianten, bijvoorbeeld blauw en mat zwart. De PV-panelen vangen energie op uit de zon waarna dit omgezet wordt naar elektriciteit. 

  • Zelf duurzame energie opwekken
  • Geschikt voor platte en schuine daken
  • Korte terugverdientijd
  • Het combineren van zonnepanelen met een groen dak kan ervoor zorgen dat het rendement van de zonnepanelen omhoog gaat
  • Dak moet vrij zijn van schaduw van schoorstenen, dakkapellen, bomen
  • Bij historisch waardevolle panden en/of wijken mogen zonnepanelen vaak niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte
  • Historische panden hebben mogelijk een kleine elektra aansluiting. Dit kan een beperking zijn voor het aantal aangesloten zonnepanelen
  • Geschikt voor een oriëntatie van het dak op zuid (voorkeur), west of oost
  • Zonnepanelen zijn er in verschillende uitvoeringen qua vermogen en kwaliteit
  • Let bij het toepassen van zonnepanelen om de kwaliteit van de installatie, het type dak en dakisolatie. Dit kan effect hebben op de (brand)verzekering van het gebouw
  • Let op de certificering van het paneel, bv. Cradle to Cradle, deze borgen voor een kleinere footprint
  • Moderne panelen hebben 300 Wp of meer vermogen per paneel
  • Tip! Laat de constructie van uw dak controleren door een specialist voordat u zonnepanelen plaatst
Regelgeving

Algemeen

  • In veel gemeenten vergunningplichtig. 
  • De criteria-eisen verschillen per gemeente. Wij raden daarom aan om vroegtijdig contact op te nemen met de gemeente.
  • Let ook op eisen voor de brandveiligheid van de installatie in combinatie met isolatiemateriaal.

Monumentaal

Bij monumentale panden gelden vaak extra eisen zoals:
  • Panelen mogen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte.
  • Historische dakpannen mogen niet verwijderd worden.
  • Niet toegestaan bij daken met een zeldzame dakbedekking zoals leien of koper.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

In sommige gemeenten gelden extra eisen:
  • Geen panelen of collectoren in dakvlakken grenzend aan de openbare ruimte.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM) lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Btw op aankoop & installatie zonnepanelen terugvragen lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Salderingsregeling lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder
Tip

In de meeste gevallen worden zonnepanelen op het dak van uw pand geplaatst. Hierbij komt er een frame over het bestaande dak waarop de zonnepanelen worden geplaatst. Door dit frame is het mogelijk te ventileren onder de panelen, wat het rendement ten goede komt. 

Tip

Tegenwoordig is het ook mogelijk om zonnepanelen in het dak te integreren. De panelen worden waterdicht gemonteerd en hierdoor hoeven er geen dakpannen onder geplaatst te worden. De panelen zullen hierdoor minder opvallen dan wanneer ze op de dakpannen geplaatst worden. Dit is een goede optie als u binnenkort van plan bent om uw dak te vervangen.

Tip

Tegenwoordig is het ook mogelijk om zonnecellen tussen glazen platen toe te passen. Deze beglazing laat licht door naast de opwekking van energie. Deze vorm van opwekking is relatief duur.

Zonnepanelen zijn een eenvoudige en duurzame manier om zelf elektriciteit op te wekken. Gemiddeld gaan zonnepanelen 25 jaar mee terwijl ze binnen 10 jaar al kunnen zijn terugverdiend. De meest voorkomende panelen bestaan uit fotovoltaïsche (PV) cellen, dit noemen we PV-panelen. Deze worden in de meeste gevallen op daken geplaatst. Andere alternatieve plekken voor het dak zijn pergola's en carports. Zonnepanelen zijn er in verschillende varianten, bijvoorbeeld blauw en mat zwart. De PV-panelen vangen energie op uit de zon waarna dit omgezet wordt naar elektriciteit. 

  • Zelf duurzame energie opwekken
  • Geschikt voor platte en schuine daken
  • Korte terugverdientijd
  • Het combineren van zonnepanelen met een groen dak kan ervoor zorgen dat het rendement van de zonnepanelen omhoog gaat
  • Dak moet vrij zijn van schaduw van schoorstenen, dakkapellen, bomen
  • Bij historisch waardevolle panden en/of wijken mogen zonnepanelen vaak niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte
  • Historische panden hebben mogelijk een kleine elektra aansluiting. Dit kan een beperking zijn voor het aantal aangesloten zonnepanelen
  • Geschikt voor een oriëntatie van het dak op zuid (voorkeur), west of oost
  • Zonnepanelen zijn er in verschillende uitvoeringen qua vermogen en kwaliteit
  • Let bij het toepassen van zonnepanelen om de kwaliteit van de installatie, het type dak en dakisolatie. Dit kan effect hebben op de (brand)verzekering van het gebouw
  • Let op de certificering van het paneel, bv. Cradle to Cradle, deze borgen voor een kleinere footprint
  • Moderne panelen hebben 300 Wp of meer vermogen per paneel
  • Tip! Laat de constructie van uw dak controleren door een specialist voordat u zonnepanelen plaatst
Regelgeving

Algemeen

  • In veel gemeenten vergunningplichtig. 
  • De criteria-eisen verschillen per gemeente. Wij raden daarom aan om vroegtijdig contact op te nemen met de gemeente.
  • Let ook op eisen voor de brandveiligheid van de installatie in combinatie met isolatiemateriaal.

Monumentaal

Bij monumentale panden gelden vaak extra eisen zoals:
  • Panelen mogen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte.
  • Historische dakpannen mogen niet verwijderd worden.
  • Niet toegestaan bij daken met een zeldzame dakbedekking zoals leien of koper.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

In sommige gemeenten gelden extra eisen:
  • Geen panelen of collectoren in dakvlakken grenzend aan de openbare ruimte.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling Instandhouding Monumenten (SIM) lees meer
  • Duurzame monumenten lening lees meer
  • Btw op aankoop & installatie zonnepanelen terugvragen lees meer
  • Cultuurfonds hypotheek lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Duurzame Monumentenplus-lening lees meer
  • De Energiebespaarlening lees meer
  • Salderingsregeling lees meer
  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Wat zijn de ervaringen?
Evert van Os van Singer Laren over zonnepanelen

Evert van Os van Singer Laren over zonnepanelen

"Met het dichtmaken van de lichtkappen hebben we er een enorm dakoppervlak bijgekregen waar we zonnepanelen op kunnen plaatsen. Die zonne-energie is weer goed te gebruiken voor de verlichting binnen. Zo benutten we eigenlijk nog steeds zon voor de verlichting, alleen nu op een efficiëntere manier”

Zonnedakpan

Zonnepanelen die eruitzien als dakpannen: ze bestaan! Het paneel wordt in de dakpan geïntegreerd. Deze zonnedakpan lijkt op een moderne glimmende dakpan en is daarom niet altijd toegestaan op historische panden. Deze dakpannen zijn vooral geschikt voor kleinere daken of voor daken met veel onderbrekingen (denk bijvoorbeeld aan schoorstenen of ramen). Op die daken is het lastig om veel zonnepanelen kwijt te kunnen, de zonnedakpan kan er makkelijk omheen worden gelegd. 

  • Door de kleine afmeting van een dakpan kan bij onregelmatige daken meer oppervlakte aan zonnepanelen worden gelegd
  • De zonnedakpan steekt glimmend af tegen een matte dakpan
  • De afmeting van de zonnedakpan kan afwijken van de eisen uit de Welstandsnota
  • De dakpan gaat langer mee dan de geïntegreerde zonnecellen
  • Installatie vraagt veel bedrading en aansluitingspunten
  • Dit is een ingrijpende maatregel
Regelgeving

Algemeen

  • De regelgeving kan per gemeente verschillen, wij raden u daarom aan om uw gemeente in een vroeg stadium te betrekken.

Monumentaal

Bij monumentale panden gelden vaak extra eisen zoals:
  • Panelen mogen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte.
  • Historische dakpannen mogen niet verwijderd worden.
  • Niet toegestaan bij daken met een zeldzame dakbedekking zoals leien of koper.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

In sommige gemeenten gelden extra eisen:
  • Geen panelen of collectoren in dakvlakken grenzend aan de openbare ruimte.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Lees meer Lees minder
Tip

Een relatief nieuwe techniek voor de opwekking van elektriciteit zijn zonne-leien. Deze panelen zijn verwerkt tot panelen met een vorm en structuur vergelijkbaar met stenen leien. Het rendement van deze leien is lager in vergelijking tot een standaard pv paneel maar behoudt het karakter van het gebouw doorgaans meer. 

Zonnepanelen die eruitzien als dakpannen: ze bestaan! Het paneel wordt in de dakpan geïntegreerd. Deze zonnedakpan lijkt op een moderne glimmende dakpan en is daarom niet altijd toegestaan op historische panden. Deze dakpannen zijn vooral geschikt voor kleinere daken of voor daken met veel onderbrekingen (denk bijvoorbeeld aan schoorstenen of ramen). Op die daken is het lastig om veel zonnepanelen kwijt te kunnen, de zonnedakpan kan er makkelijk omheen worden gelegd. 

  • Door de kleine afmeting van een dakpan kan bij onregelmatige daken meer oppervlakte aan zonnepanelen worden gelegd
  • De zonnedakpan steekt glimmend af tegen een matte dakpan
  • De afmeting van de zonnedakpan kan afwijken van de eisen uit de Welstandsnota
  • De dakpan gaat langer mee dan de geïntegreerde zonnecellen
  • Installatie vraagt veel bedrading en aansluitingspunten
  • Dit is een ingrijpende maatregel
Regelgeving

Algemeen

  • De regelgeving kan per gemeente verschillen, wij raden u daarom aan om uw gemeente in een vroeg stadium te betrekken.

Monumentaal

Bij monumentale panden gelden vaak extra eisen zoals:
  • Panelen mogen niet zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte.
  • Historische dakpannen mogen niet verwijderd worden.
  • Niet toegestaan bij daken met een zeldzame dakbedekking zoals leien of koper.

Beschermd stads-/dorpsgezicht

In sommige gemeenten gelden extra eisen:
  • Geen panelen of collectoren in dakvlakken grenzend aan de openbare ruimte.
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Dunne film zonnepanelen

Dunne film zonnepanelen (ook wel CIS panelen genoemd) zijn diep zwart, waardoor ze er beter uitzien dan andere typen panelen. Dunne film panelen hebben een lager opwekkingsrendement per oppervlakte dan standaard zonnepanelen. Wel zijn ze een stuk goedkoper waardoor het mogelijk is om meer van deze zonnepanelen te plaatsen. 

  • Relatief goedkope techniek
  • Milieuvriendelijkere productietechniek
  • Dit is geen aantrekkelijke maatregel voor kleine dakvlakken in verband met de lage opbrengst
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Lees meer Lees minder

Dunne film zonnepanelen (ook wel CIS panelen genoemd) zijn diep zwart, waardoor ze er beter uitzien dan andere typen panelen. Dunne film panelen hebben een lager opwekkingsrendement per oppervlakte dan standaard zonnepanelen. Wel zijn ze een stuk goedkoper waardoor het mogelijk is om meer van deze zonnepanelen te plaatsen. 

  • Relatief goedkope techniek
  • Milieuvriendelijkere productietechniek
  • Dit is geen aantrekkelijke maatregel voor kleine dakvlakken in verband met de lage opbrengst
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

Groen energiecontract

Wanneer uw museum geen mogelijkheden biedt om zelf groene energie op te wekken kunt u kiezen voor een groen energiecontract. Met een groen energiecontract krijgt u doorgaans enkel elektriciteit dat afkomstig is van windmolens en zonnepanelen. Uw gas zal gecompenseerd worden en hierdoor bent u al snel duurzamer bezig. Door uw elektriciteit groen in te kopen, is uw elektraverbruik in één klap een stuk duurzamer. Er zijn veel verschillende energieleveranciers in Nederland die groene stroom aanbieden. Te allen tijde blijft gelden, hoe minder uw verbruikt, des te lager uw uitstoot.

  • De prijzen zijn marktconform
  • U draagt bij aan een schoner klimaat
  • U draagt bij aan duurzame stroomopwekking in Nederland
  • Let goed op hoe ‘groen’ een energiecontract daadwerkelijk is
  • Groen- of ecogas houdt in dat uw gasverbruik wordt gecompenseerd
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder

Wanneer uw museum geen mogelijkheden biedt om zelf groene energie op te wekken kunt u kiezen voor een groen energiecontract. Met een groen energiecontract krijgt u doorgaans enkel elektriciteit dat afkomstig is van windmolens en zonnepanelen. Uw gas zal gecompenseerd worden en hierdoor bent u al snel duurzamer bezig. Door uw elektriciteit groen in te kopen, is uw elektraverbruik in één klap een stuk duurzamer. Er zijn veel verschillende energieleveranciers in Nederland die groene stroom aanbieden. Te allen tijde blijft gelden, hoe minder uw verbruikt, des te lager uw uitstoot.

  • De prijzen zijn marktconform
  • U draagt bij aan een schoner klimaat
  • U draagt bij aan duurzame stroomopwekking in Nederland
  • Let goed op hoe ‘groen’ een energiecontract daadwerkelijk is
  • Groen- of ecogas houdt in dat uw gasverbruik wordt gecompenseerd
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer

Energiecoöperatie: Zon en wind op afstand

Heeft uw museumgebouw geen (geschikt) dak voor zonnepanelen? Via een energiecoöperatie kunt u investeren in duurzame projecten op een externe locatie bij u in de buurt. Dit is mogelijk via de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE). Samen met andere deelnemers in de coöperatie investeert u in bijvoorbeeld een zonneweide of zonnepanelen op een groot agrarisch dak. De opgewekte stroom komt uw energierekening ten goede. 

  • Profiteer van collectieve inkoopkorting
  • U draagt bij aan duurzame stroomopwekking in Nederland
  • Er zijn fiscale voordelen, maar deze zijn complex
  • Beperkte keuze in energieleveranciers die hieraan meewerken. Mogelijk moeten alle deelnemers bij dezelfde energieleverancier zijn aangesloten
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Salderingsregeling lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Lees meer Lees minder
Tip

Heeft u zelf een groot dak beschikbaar en gebruikt u slechts een deel van het dak om zelf energie op te wekken? Dan kunt u de rest van uw dak beschikbaar stellen voor uw buren. Via een energiecoöperatie kunnen zij investeren in duurzame projecten in de buurt. Dit is mogelijk via de postcoderoosregeling. Samen met andere deelnemers in de coöperatie investeren ze bijvoorbeeld in zonnepanelen op uw dak. 

Heeft uw museumgebouw geen (geschikt) dak voor zonnepanelen? Via een energiecoöperatie kunt u investeren in duurzame projecten op een externe locatie bij u in de buurt. Dit is mogelijk via de Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE). Samen met andere deelnemers in de coöperatie investeert u in bijvoorbeeld een zonneweide of zonnepanelen op een groot agrarisch dak. De opgewekte stroom komt uw energierekening ten goede. 

  • Profiteer van collectieve inkoopkorting
  • U draagt bij aan duurzame stroomopwekking in Nederland
  • Er zijn fiscale voordelen, maar deze zijn complex
  • Beperkte keuze in energieleveranciers die hieraan meewerken. Mogelijk moeten alle deelnemers bij dezelfde energieleverancier zijn aangesloten
Financieringsmogelijkheden

Landelijk

  • Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE) lees meer
  • Restauratiefonds-hypotheek (lening) lees meer
  • Salderingsregeling lees meer
  • Monumenten-hypotheek zakelijk lees meer
Wat zijn de ervaringen?
Yvonne van Popta over het collectief inkopen van windenergie

Yvonne van Popta over het collectief inkopen van windenergie

"Door met andere podia energie in te kopen kun je betere prijzen krijgen én ook sneller kiezen voor groene energie. We kopen dan ook windenergie in en proberen op deze manier meer met groene stroom te werken.”

Tip
Omvormer

Omvormer

Wanneer u de overstap heeft gemaakt naar zonnepanelen, heeft u een omvormer nodig om de elektriciteit te kunnen gebruiken. Installateurs bieden vaak zonnepanelen inclusief omvormer aan. Kies voor een kwalitatief hoogwaardige omvormer en vraag naar de garanties. 

Tip
Optimizers

Optimizers

Met het plaatsen van zonnepanelen wordt er gezocht naar de meest optimale ligging ten opzichte van de zon, maar ook voor het pand. Het kan natuurlijk voorkomen dat daardoor niet alle panelen hetzelfde georiënteerd komen te liggen of dat gedurende de dag schaduw valt op een van de panelen door een boom of een schoorsteen. Normaliter worden zonnepanelen in serie geschakeld, alle panelen presteren dan zo goed als het minst gunstige paneel. Zonde natuurlijk! Door het toevoegen van een optimizer worden de panelen afzonderlijk uitgelezen en profiteert u van elk paneel op de meest optimale manier.

Innovatie
Energieraam

Energieraam

Heeft het pand veel ramen die vervangen moeten worden? Kies dan voor een combinatie isoleren en energie opwekken. Bij een energieraam wordt over het glasoppervlak een dunne coating aangebracht die de energie van de zon kan verplaatsen naar de randen van de beglazing. In de randen van deze ramen zijn zonnecellen geïntegreerd, die de energie omzetten naar elektrische energie. Er zijn ook varianten waarbij zonwering tussen de glasplaten bediend kan worden. Dan blijft het koel en wekt u ook nog energie op!